به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان ، ماه عاشقی و صیام ؛ ضمن عرض قبولی طاعات و عبادات همه ی شما دوستان و همراهان عزیز ، بنا گردید از امشب مطالبی در ارتباط با موضوع نماز ، به صورت دنباله دار تقدیم شما خوبان بگردد .
. اما نماز : نماز از چنان جایگاه بی بدیل و والایی در تمامی دستورات دین برخوردار است که آمده است که ان قبلت قبل ماسواها و ان ردت رد ماسواها . یعنی مطابق با حدیث نخستین عملی که از بندگان مورد محاسبه و پرسش واقع می گردد ، همین نماز است که اگر پذیرفته شود ، سایر اعمال خوب انسان هم پذیرفته خواهد شد و اگر رد شود ، به سایر اعمال خوب انسان ، دیگر توجهی نمی شود
. به فرموده ی آیت الله مرحوم بهجت (ره) اصلاح همه ی امورات ما ، در گرو نماز است . اگر ما بتوانیم نماز خودمان را اصلاح کنیم و آن را در اول وقت و با حضور قلب و سایر شرا یط آن به جا بیاوریم ، سایر امورات ما هم درست می شود . شاید از همین رو باشد که قرآن می فرماید که از نماز ( برای اصلاح امورات خود ) مدد بجویید . ما در اینجا و در این چند شب بنا داریم که به بعضی از دلایل علمی نماز اشاره نماییم . البته به هیچ عنوان نمی توان گفت که دلیل اصلی گزینش و چینش این حرکات توسط پروردگار حکیم ، تنها همین نکات علمی است !
بنده معتقدم که دلایل گنجاندن نماز در دین ما ، حکمت های معنوی و علمی بی شماری است که هنوز بشر از درک تمام آن عاجز مانده است . درضمن چون نماز فلسفه ی خاص خود را دارد ( اقم الصلواه لذکری ) و معراج مومن و مایه ی قرب حق تعالی است ، باید آن را تنها برای خداوند متعال و با اخلاص به جا آورد و نه به انگیزه ی آثار و فوایدی از این دست . ولی آگاهی از این نظرات خود می تواند دلیلی باشد برای حقانیت و پایبند بودن به دستورات دین و در پرتوی آن رسیدن به مرحله ی یقین که بالاترین مرحله از مراحل ایمان است .
البته آگاهی از این امور ، از منظر دیگر هم قابل تامل است . فرمود که "گمشده ی مومن ، حکمت و دانایی است" و یا اینکه فرمود " قدر هرکس به میزان دانایی اوست" . پس دانایی و آگاهی در دین مهم است و اگر خداوند می فرماید "لا یکلف الله نفسا الا وسعها" بخشی از این وسع و توانایی ، به دانایی بر می گردد ازین رو در ادبیات ما هم آمده است که "توانا بود ، هرکه دانا بود" . هرچند که بنا به آیه ی "و ماخلقت الجن و الانی الا لیعبدون" ، تعبد و عبادت ، هدف از خلقت جن و انس معرفی شده است ولی بنابر آیات دیگر قرآن "آیا مساوی و برابر است کسی که می داند ( و آگاهانه عبادت می کند ) با کسی که نمی داند ( و ناآگاهانه عبادت می کند ) ؟! قطعا خیر .
امید است که نماز همگان مورد قبول حق واقع گردد و بدانیم که نشانه ی قبول شدن نماز ما ، همان تقوا است که فرمود "ان الصلاه تنها عن الفحشاء و المنکر"
ㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡ
ایجاد نیرو و نشاط با وضو ؛
در احادیث آمده که بعد از وضو ، بدن را با چیزی خشک نکنید و بگذارید خودش خشک شود . بنا به گفته ی محققان بدن در برابر سرمایی که حس می کند (در گرفتن وضو مستحب است که از آب سرد استفاده شود ) ، خود به خود درجه حرارت آن بالا می رود تا بتواند خودش را خشک کند . بالا رفتن دمای بدن منجر به باز شدن منافذ زیرپوست می شود و درنتیجه اکسیژن بیشتری به بافت های پوست و مقداری هم به عضلات زیر پوست می رسد و همین امر منجر به افزایش نیرو و نشاط پوست و عضلات می گردد .
ㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡ
رابطه ی نماز با میدان مغناطیسی و بارهای الکتریکی
همانطور که می دانید در بدن ما میلیونها عصب وجود دارد که کار انتقال پیام در بدن ما بوسیله ی تحریک الکتریکی این عصب ها صورت می گیرد . در اثر شارش بار در اطراف این عصب ها ، در بدن ما یک میدان مغناطیسی تشکیل می شود . میدانی که بر اثر فعالیت همزمان میلیونها عصب بوجود آمده است . میدان مغناطیسی بدن و امواج مغزی در معرض خطر : بنابر تحقیقات پروفسور لای ، امواج مغناطیسی خارجی که از نیروگاههای برق یا وسایل برقی نظیر سشوار و .. ساتع می شود ، به DNA سلول های مغزی آسیب رسانده و نیز قابلیت ترمیم را در آنها از بین برده و همچنین باعث اختلال در فعالیت طبیعی آنها می شود .
می دانید که نزدیک به 70% از بدن ما را آب تشکیل می دهد .مولکول های آب به صورت دو قطبی بوده و زمانی که ما در معرض یک میدان مغناطیسی خارجی قرار می گیریم ، این مولکول ها در جهت آن میدان قرار می گیرند و همین موضوع باعث می شود که نظم میدان مغناطیسی ما به هم بریزد . علاوه بر عوامل خارجی ، یک سری عوامل داخلی نیز وجود دارند که باعث اختلال در میدان بدن بدن می شوند ؛مهمترین این ها ، بارهای الکتریکی هستند که هنگام شارش بار در عصب ، بوجود می آیند و به صورت الکتریسیته ساکن در بافت های بدن ذخیره می شوند و میدانی که در اطراف این بارها بوجود می آید ، در میدان بدن ایجاد خلل می کند . این بارها بخصوص در نقاطی که تراکم اعصاب بیشتر است ، ذخیره می شوند و به دلیل اینکه هم تراکم زیادی دارند و هم در نزدیکی عصب های بیشتری قرار دارند ، برای بدن به شدت مضر هستند .
از جمله ی این نقاط ، ناحیه ی سر ، کف دست ها و قسمت مچ های پا به پایین است ( یعنی همان 7 قسمت و ناحیه از بدن که در نماز باید در ارتباط و تماس با زمین باشد و شامل پیشانی ، کف دو دست ، دو سر زانو و نوک شصت انگشتان دو پا ) . به ظاهر ما روزانه تنها دقایقی را در معرض میدان مغناطیسی هستیم . مانند وسایل همچون موبایل یا سشوار . حال آنکه در طول دوران زندگی خود ، ما در معرض میدان مغناطیسی بسبار قوی تری هستیم و آن ، میدان مغناطیسی زمین است .
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
آن
گونه که از تصاویر به دست آمده از میدان مغناطیسی زمین پیداست ، به طور
شگفت انگیزی اگر انسان در هر نقطه ای از زمین ، رو به قبله بایستد ، میدان
مغناطیسی بدنش بر میدان مغناطیسی زمین منطبق می گردد و در مدتی که در نماز
است ، میدان بدنش منظم می گردد . ( البته در دین سفارش شده که انسانها در
هنگام خوابیدن ، نشستن و غذا خوردن نیز ، حتی المقدور رو به قبله باشند و
این امر در دین مستحب است )
همانطور که قبلا اشاره شد ،
بارهای زائدی که در اثر تحریکات الکتریکی اعصاب در بدن بوجدد می آیند ، بر
امواج مغزی انسان اثر سوء دارند .
این اثرات در نواحی که اعصاب در آن تحریک بیشتری دارند ، خطرات جدی تری ایجاد می کنند و باید هرچه سریع تر از آن نواحی دور شوند .
به طرز حیرت آوری می بینیم که این نواحی ، دقیقا نواحی هستند که در وضو باید شسته شوند . یعنی ناحیه ی سر ، دست ها و مچ پاها !
بنابر
تحقیقات علمی صورت گرفته ، بهترین راه دفع این بارهای زائد ، استفاده از
یک ماده ی رساناست ؛ و می دانید که سریع ترین و در عین حال ارزان ترین و یی
ضررترین ماده برای این کار ، همین آب است .
جالب اینجاست که آب
هرچه هم خالص تر باشد ، سریع تر می تواند بارهای ساکن را از بدن ما به
اطراف گسیل بدارد و هیچ مایعی مثل آب خالص ( که از شرایط آب مورد استفاده
در دض ، همین خالص بودن آن است ) این اثر را ندارد ! -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
با دفع بارهای زائد بدن در وضو ، امواج مغزی در ایده آل ترین حالت قرار می گیرد .
علاوه
بر آن ، حالت تمرکزی ( حضور قلب در نماز ) که در هنگام نماز در انسان به
وجود می آید ، تشعشع امواج مغزی را به اندازه ی قابل توجهی بالا می برد .
در این هنگام ( در حالت تمرکز و حضور قلب در نماز ) ، توانایی مغز در تولید این امواج به میزان قابل زیادی بالا می رود .
ازین
روست که از انسانها خواسته شده که نماز را در حالتی از سکون و آرانش و با
تمرکز و حضور قلب بخوانند تا حدی که در روایات آمده "لا صلاة الا بحضور
قلب" یعنی نماز نیست الا و مگر به داشتن حضور قلب . یا در حدیثی دیگر می
فرماید : از بنده ای نماز می گذارد ، به همان میزان و مقداری که حضور قلب
دارد ، نمازش پذیرفته می شود که گاهی یک رکعت ، و گاهی یک رکن از نماز و
گاهی تنها یک ذکر از نماز اوست .
به امید آنکه همواره نمازمان را از ابتدا تا انتها با حضور قلب بخوانیم .
____________________________________________________________________________________________
رکوع در نماز :
کارشناسان علم پزشکی می گویند در حالت رکوع ، ماهیچه های اطراف ستون مهره ها منبسط می شود که همین امر در آرام کردن اعصاب سمپاتیک بدن نقش بسیار موثری دارد . مدت زمان خواندن ذکر رکوع ( که به مدت تکرار همراه با آرامش یک ، یا سه ، یا پنج و یا هفت مرتبه ذکر مخصوص به رکوع می باشد ) حائز اهمیت بوده و هرچه این زمان طولانی تر باشد ، باعث تقویت هرچه بیشتر عضللت صورت ، گردن ، ساق پا و رانها می شود و موجب می شود که خون در قسمت های مختلف بدن به نحو مطلوبی به سرعت به جریان بیفتد . مطابق با تحقیقات صورت گرفته ی دیگر ، هرگاه بدن به طرز صحیحی در حالت رکوع قرار بگیرد ( در رکوع آنچنان که در روایات آمده ، بدن باید کشیده ، گردن نیز کشیده و در امتداد ستون فقرات و مهره ها قرار گرفته و پشت و کمر صاف و موازی با زمین باشد ) موجب تقویت ماهیچه های شکمی و منجر به افزایش حالت استواری ستون فقرات و استحکام آن می شود . تقویت دستگاه گوارش ، رفع سوء هاضمه و یبوست مزمن و تنظیم متابولیسم بدن از دیگر خواص قرار گرفتن بدن در حالت رکوع است .
______________________________________________________________________________________________
سجده در نماز :
قرار گرفتن بدن در حالت سجده علاوه بر اینکه موجب تقویت مهره های ستون فقرات می گردد ، باعث التیام دردهای سیاتیک هم خواهد شد . پرده ی دیافراگم که کار آسانی تنفس را برای ما فراهم می سازد ، از جمله موارد دیگری است که در طی سجود تقویت می شود . یکی دیگر از عضلاتی که در حین انجام سجده تقویت می شود ، عضله ی قلب است . می دانید که قلب به عنوان قوی ترین عضله در بدن انسان مدام در حال زدن است . طبق گفته ی دانشمندان ، مناسب ترین حالتی که قلب می تواند به بهترین شکل ممکن به استراحت بپردازد ، حالتی که شکل سجده در نماز را تداعی می کند ؛ یعنی حالتی که در آن سر و پیشانی بر روی زمین بوده و در سطحی پایین تر از سطح میان تنه قرار گرفته باشد . در این حالت ، از بارهای اضافی بر قلب ، به طور چشمگیری کاسته می شود و قلب در حالت استراحت قرار می گیرد . شاید همین موضوع خود راز طول عمر اغلب اولیاء خدا هم باشد چرا که از ویژگی های اولیای الهی یکی کثیر السجود بودن آنان چه در فرایض و چه در نوافل است و سجده بر طبق روایات ، نزدیک ترین حالت بین انسان و خداوند است و اولیاء خدا برای قرب به باری تعالی از سجده های طولانی همواره بهره می برده اند . سجده فواید دیگری هم دارد ؛ افزایش جریان خون در ناحیه ی سر موجب افزایش فهم و ازدیاد قوه ی تعقل و درک می گردد . حالت سجده بواسطه ی باز شدن مهره های ستون فقرات از یکدیگر و کشیده شدن آنها ، موجب تقویت اعصاب در این ناحیه که متشکل از اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک است ، می شود . اگر فاصله ی مهر و محل سجود در نمازگزلر به اندازه ی حدود یک وجب جلوتر از حد معمول باشد ، کشش بیشتری در ناحیه ی کمر احساس خواهد شد که همین امر باعث مداوای کسانی می شود که از ناراحتی های کمر و دیسک بین مهره ها رنج می برند .
ㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡㅡ
نمازهای 5 گانه که در شبانه روز ، در طی 5 نوبت اقامه می شود ( ادای هر نماز در وقت مخصوص به خود که به وقت "فضیلت" معروف است ) با تحولات بیولوژیک بدن انسان انطباق تام دارد . یعنی نمازگزار با به جا آوردن نماز در 5 نوبت مجزا ، انعکاسات شرطی شده ی موثری را برای بدن خود ایجاد می کند که این انعکاسات همراه با یک عامل صوتی ( اذان ) آنگونه که در نمازها صورت می گیرد ، موجب می شود که بدن انسان در یک هماهنگی کامل با محیط خارج حرکت نماید . نماز صبح : انسان مسلمان در سپیده دم برای ادای نماز صبح از خواب برمی خیزد ، درحالی که در برابر 3 تحول مهم قرار گرفته است . اولین تحول ، دریافت نور از محیط است . ( در گذشته نمازگزار برای اقامه ی این نماز ، در معرض روشنایی آسمان شب قرار می گرفت و امروزه می تواند از نورهای مصنوعی کم سو ، همچون چراغ های مخصوص خواب در محیط تاریک خانه در آن ساعت از شبانه روز برای اقامه ی نماز صبح استفاده نماید ) گفتنی است که با دریافت نور در آن زمان ، فعالیت غده ی صنوبری یا "پینه آل" که غده ی "رو مغزی" هم نامیده می شود ، کاهش می یابد .به عبارتی ، از میزان ترشح هورمون ملاتونین ( که هورمونی است که به "چشم سوم بدن" معروف بوده و توسط همین غده ترشح می شود و درواقع مامور تنظیم نمودن چرخه ی روزانه ی خواب و بیداری انسان هاست ) کاسته می شود .
تحول دوم ، پایان کنترل دستگاه عصبی "ناخوشایند" که شب ها باعث آرامش می شود و شروع دستگاه عصبی "خوشایند" که روزها جسم را برای انجام فعالیت آماده می کند ، است .
و سومین تحول پیش رو ، افزایش هورمون کورتیزول در اوایل بیداری در صبح می باشد . ( کورتیزول نام هورمونی است که از غدد فوق کلیوی ترشح شده و نقش مهمی از جمله کاهش التهاب ، تخفیف واکنش های ایمنی و افزایش متابولیسم بدن را به همراه دارد )
