سینما در نگاه رهبری
سینما؛ کلید پیشرفت کشور
بررسی نقش و جایگاه «سینما» و مفهوم شناسی آن در منظومه فکری رهبر انقلاب
«هنر گوهر بسیار گرانبهایی است که ارزش و گرانبهایىِ آن فقط بدین جهت نیست که دل ها و چشم هایی را به خود جذب می‌کند -خیلی از چیزهایی که هنری نیست، ممکن است چشم ها و دل هایی را به خود جذب کند- نه، این یک موهبت و عطیه الهی است. حقیقتِ هنر -هر نوع هنری - یک عطیه الهی است». ( بیانات رهبری در دیدار جمعی از اصحاب فرهنگ و هنر، ۱۳۸۰/۵/۱).
سینمای متعهد
«جایگاه والای انسان و تعهد او به سایر انسان ها» زمینه اصلی طرحِ هنرِ متعهد در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای است:
«بعضی کسان می گویند در هنر متعهد، کلمه اول با کلمه دوم تناقض دارد. هنر، یعنی آن چیزی که مبتنی بر تخیل آزاد انسان است و متعهد، یعنی زنجیر شده؛ این دو چگونه با هم می سازد!؟ این یک تصور است؛ البته تصور درستی نیست. بحث مسئولیت و تعهد هنرمند، قبل از هنرمند بودن او به انسان بودن او برمی گردد. بالأخره یک هنرمند قبل از اینکه یک هنرمند باشد، یک انسان است. انسان که نمی تواند مسئول نباشد. اولین مسئولیتِ انسان در مقابل انسان هاست. اگرچه انسان در مقابل طبیعت و زمین و آسمان هم تعهد دارد، اما مسئولیت بزرگ او در قبال انسان هاست». (بیانات در دیدار جمعی از اصحاب فرهنگ و هنر، ۱۳۸۰/۵/۱).
علاوه بر اینکه مسئولیت انسان بماهو انسان به عنوان زمینه اصلی در بحث سینمای متعهد مطرح است، «تعهد به فرم» و «تعهد به مضمون» نیز دو عنصر مهم در این بحث است:
«هنرمند، هم در باب فرم و قالب هنرِ خودش و هم در قبال مضمون تعهد دارد. کسی که قریحه هنری دارد، نباید به سطح پایین اکتفا کند. این یک تعهد است. هنرمند تنبل و بی تلاش، هنرمندی که برای تعالی کار هنرىِ خودش و ایجاد خلاقیت تلاش نمی کند، در حقیقت به مسئولیتِ هنری خودش در قبال قالب عمل نکرده است ... علاوه بر این، تعهد در قبال مضمون است. ما چه می خواهیم ارائه بدهیم؟ اگر انسان محترم و عزیز است، دل و ذهن و فکر او هم عزیز و محترم است. نمی شود هر چیزی را به مخاطب داد، فقط به صرف اینکه او نشسته و به حرف های ما گوش می دهد». (بیانات در دیدار جمعی از اصحاب فرهنگ و هنر، ۱۳۸۰/۵/۱).
سینمای دینی
«نشر حقایق و معارف دینی و ماندگارسازی آن در ذهن مخاطبان» گزاره اصلی در تعریف مفهوم سینمای دینی از دیدگاه رهبر انقلاب است:
«هنر دینی آن است که بتواند معارفی را که همه ادیان -و بیش از همه، دین مبین اسلام - به نشر آن در بین انسان ها همت گماشته اند و جان های پاکی در راه نشر این حقایق نثار شده است، نشر دهد، جاودانه کند و در ذهن ها ماندگار سازد. این معارف، معارف بلند دینی است ... هنر دینی این معارف را منتشر می کند؛ هنر دینی عدالت را در جامعه به صورت یک ارزش معرفی می کند؛ ولو شما هیچ اسمی از دین و هیچ آیه ای از قرآن و هیچ حدیثی در باب عدالت در خلال هنرتان نیاورید»
