فرمایشات فراموش شده!
منصوره صامتی |
یاد امیر سپهبد شهید صیاد شیرازی بخیر !
شهیدی که از او به عنوان سربازی نمونه در عرصه ی ولایت پذیری و ولایت مداری یاد می کنند . از همرزمان این شهید والامقام چنین نقل است که هرگاه حضرت آقا به ایراد سخنرانی برای فرماندهان می پرداختند ، ایشان در همان جلسه ، ضمن با دقت گوش دادن به فرمایشات فرماندهی کل قوا ، مشغول به یادداشت برداری از بیانات معظم له می شدند ؛ و هرگاه کسی از دوستان و همرزمان ، که از این اخلاق شهید آگاهی نداشت و به او می گفت "در حالی که متن کامل سخنان آقا ، تا ساعتی دیگر به دفتر شما وصول می شود ، چه نیازی است به این کار؟!"
می فرمود : حرف شما درست است . ولی تا این متن به دست من برسد و مورد بازخوانی قرار بگیرد و براساس آن ، اقدامات لازم صورت بگیرد ؛ به همان میزان تاخیر ، بنده در امر ولایت مداری ، مقصر خواهم بود ! هرگاه ایشان دستور بدهند ، دیگر درنگ کردن جائز نیست . فرمایشات آقا نباید زمین بماند ، حتی آنی و لحظه ای.. یادش بخیر و راهش پررهرو باد !
سخن از فرمایشات حضرت آقا در جمع شورای عالی انقلاب فرهنگی و مطالبات ایشان در این حوزه حساس و مهم و تاثیرگذار است. متاسفانه این برای اولین بار نیست که مطالبات ایشان در حوزه های مختلف ، یا مورد غفلت قرار می گیرد یا مورد مسامحه و سهل انگاری و یا بعضا مورد تفسیر به رای و برخورد های سلیقه ای و مصالحه گرایانه ! فرمان 8 ماده ای ایشان در مبارزه با فقر ، فساد و تبعیض در حوزه ی اقتصاد ؛ مطالبات ایشان در عرصه ی هنر دینی و سینمای اسلامی در 3 حوزه ی برنامه ریزی و هدف گذاری ، تربیت نیروی انسانی و داشتن نگاه محتوایی به این مقوله ؛ مطالباتات معظم له از طلاب ، دانشجویان و مراکز علمی و تحقیقاتی همچون موضوع بسیار مهم : دانشگاه اسلامی ، جهاد علمی و نهضت تولید علم ، نخبه پروری ، راه اندازی کرسی های آزاد اندیشی ، توجه به جنبش های دانشجویی ، ارتباط دانشگاه با حوزه و صنعت ؛ و دیگر مطالبات ایشان در حوزه های سیاسی ، اجتماعی و .. که گاه به صورت سخنرانی ، گاه به صورت منشور و گاه به صورت سیاست های ابلاغی هریک از دستگاهها و قوا ، بیان می شود ، از این دست می باشد .
آنچه که از سوی مسئولان به عنوان دلایل فیلتر کردن بزرگترین شبکه اجتماعی مجازی در دنیا ، یعنی فیس بوک مطرح شده است ، عبارتند از : نخست ، عنوان کردن تهدیدهای اطلاعاتی و امنیتی و سیاسی ( در خدمت قرار گرفتن فیس بوک به عنوان یک ابزار در اختیار شبکه های جاسوسی نظام سلطه ) ؛ تهدیدهای فرهنگی ، انتشار مسائل خلاف عفت عمومی ، فحشا و منکرات و تهدید خانواده ها ، افشای اطلاعات اجتماعی و سوء استفاده نمودن از این اطلاعات توسط افراد سودجو و فرصت طلب ؛ به خطر افتادن حریم خصوصی و تبدیل شدن حریم خصوصی به حریم عمومی و کمرنگ شدن مرز بین این دو ؛ آماده بودن بستری برای رشد و شیوع جرایم و کلاهبرداری های رایانه ای ؛ و .. بیان شده است که در جای خود حتما باید مورد واکاوی و مطالعه ی دقیق قرار بگیرد و بر اساس برنامه ریزی عالمانه و با نگاهی فرصت محور مورد اقدام قرار بگیرد . اما آنچنان که رهبری فرزانه فرموده اند ، نباید در حوزه ی فرهنگ ، نگاهی سلبی و حذفی داشت . فیلتر کردن نمی تواند راهکاری دائمی در برخورد با پدیده هایی اینچنینی باشد . باید توجه نمود که فیلتر کردن به این شکل ، تنها هزینه های دسترسی را بالا می برد که خود ، باعث هزینه های دیگر شده و گاهی ناخواسته سایت های مفید را هم به اشتباه ، خارج از دسترس قرار می دهد . آیا فی الواقع ، کسی هست که خواهان دسترسی به این شبکه ها باشد و نتواند به آن دسترسی داشته باشد ؟!
وقتی سازمانها و نهاد ها ، دیگر مطالبات رهبری را زمین می گذارند و به وظایف و رسالت خود به درستی عمل نمی کنند ، باید هم منتظر این بود که جوانان اطلاعات خود را از مراجع دیگری همچون فیس بوک جستجو کنند . چرا که یکی از مطالباتی که رهبری در سالهای اخیر از دستگاههای فرهنگی علی الخصوص رسانه ی ملی و دانشگاهها مطالبه نموده اند ، بحث راه اندازی کرسی های آژاد اندیشی است که دست بر قضا ارتباط مستقیمی با موضوع فیس بوک و فیلترینگ آن دارد . موضوع اینست که حقیقتا یکی از انگیزه های جوانان برای مراجعه به شبکه ای اجتماعی همچون فیس بوک ، دستیابی به کرسی هایی است ، یا تریبون هایی که در آن ، افراد آزادانه به بحث و تبادل نظر بر سر موضوعات مختلف می پردازند . کرسی هایی که جای آن در نهاد های فرهنگی و سازمانهای وابسته به حوزه ی فرهنگ ما ، خالی است .
به عنوان مثال ، صدا و سیما تاک شوهای اجتماعی را از برنامه های خود به کلی حذف کرده است و مجریانی که در اجراهای خود ، فضای مباحثه را داغ می کردند ، از فضای رسانه دور مانده اند . در حال حاضر بحث های اجتماعی در جامعه و فضاهای واقعی آن ، جایگاهی ندارد و این موضوع به فضاهای مجازی کشیده شده است . چرا که اساسا نظر مقام معظم رهبری در خصوص راه اندازی کرسی های آزاد اندیشی در دانشگاهها و رسانه ملی ، محقق نشده است . طبیعی است که جوانان در این شرایط در پی فضا می گردد و به شبکه های اجتماعی همچون فیس بوک که این فضا را در اختیار آنان قرار می دهد ، روی می آورد .
در حال حاضر در اینگونه فضاها ، محفل های خصوصی مباحثه در حال شکل گیری است چرا که هیچکس بر آنان ، نظارت ندارد که می تواند همین عدم نظارت بر آن ، برای جوان ما ، به شدت مخاطره آمیز و مخرب باشد . ولی فیس بوک با استفاده از این خلا در جوامع هدف که عقیده دارم برنامه ریزی شده است و می بایست پیش از این مورد آسیب شناسی قرار می گرفت ، استفاده کرده و فضایی را ایجاد کرده که جوانان در آن به بحث و تبادل نظر به صورت آزادانه بپردازند و مسئولان هم نه تنها بر آن نظارتی نداشته باشند ، بلکه بعضا برای آگاهی از جدیدترین بحث های داغی که در جامعه در حال پیگیری است ، خود به فیس بوک هم مراجعه نمایند !!
از یک طرف کرسی های آزاد اندیشی که توصیه ی اکید رهبری بود ، نه در دانشگاه ، نه در حوزه های علمیه و نه در رسانه ی ملی ، راه اندازی نشد و از طرفی دیگر برای حضور در فضاهای مجازی و پاسخ به شبهاتی که هر روزه برای جوانان به شکل های مختلف پیش می آید ، برنامه ای عملیاتی نشده است . حال آنکه نباید فراموش کرد که فیس بوک تنها یک فنآوری و ابزار است . (که هم می تواند مفید واقع شود و هم مضر ؛ هم مورد استفاده ی صحیح و عالمانه قرار بگیرد و هم مورد سوء استفاده ) . در این ابزار ، در هر موضوعی هم صحبت می شود و گاهی هم حتی کمپین های مختلفی در آن شکل می گیرد که قابلیت به فرصت تبدیل کردن این تهدید و داشتن نگاه فرصت محور را در آن ، پیش از پیش نشان می دهد . مثل کمپین حمایت از نام خلیج فارس که بسیار مفید و تاثیرگذار بود . به نظر می رسد برای حضور در شبکه های اجتماعی مجازی ، هم باید برنامه داشت و هم باید از نظر فرهنگ سازی ، آموش دید . یکی از این آموزش ها ، مهارت گفت و گو و مباحثه با مخاطب است . برای عموم مردم ، آموزش را مبنا قرار دهند تا فیلترینگ در واقع بخشی از آن ، در ذهن خود افراد شکل بگیرد ! نخبگان هم باید مبحث های علمی را در اینگونه فضا ها ، به صورت جدی راه بیندازند ، که این خود باعث می شود بسیاری از بحران های اجتماعی با مباحثه در این گونه فضاها ، حل و فصل شود .
گویا عمل نکردن به منویات رهبری ، که در قالب سخنان حکیمانه در جایگاه ولی فقیه آگاه به زمان و معارف غنی اسلامی برای مسئولان به صورت ساده و کارآمد و تحت عنوان سیاست های کلی عنوان می شود ، بیش از پیش ، از جانب مسئولان و دست اندرکاران ، مسبوق به سابقه بوده و هست ! از جمله دیگر مطالبه ی زمین مانده ی رهبری ، اسلامی کردن دانشگاههاست که در واقع به معنی رسیدن به مرزهای دانش و رسیدن به مرجعیت علمی دنیا و مقدمه ای برای ایجاد تمدن نوین اسلامی در دنیاست می باشد . اگر کشوری خود تولید کننده ی اول علم در جهان باشد و دانشمندان آن در مرزهای دانش حرکت کرده و حتی از ان نیز جلو بیفتند ؛ دیگر شاهد عقب ماندگی در این حوزه و قرار گرفتن در موضع ضعف و انفعال نخواهیم بود چرا که با تولید علم ؛ تولید فرهنگ نیز در اختیار آن کشور قرار خواهد گرفت و به عنوان ملتی فرهنگ ساز در دنیا مطرح شده که دیگر کشوری نمی تواند فرهنگ منحط خود را بر او ، تحمیل کند .
که امام راحل فرمود "اسلام ؛ تمامی سنگرهای کلیدی در دنیا را فتح خواهد کرد" یکی از این سنگرها در حال حاضر ، سنگر فضاهای مجازی است که روز به روز در حال توسعه و پیچیده تر شدن می باشد که بر همین اساس و برای نیل به این مقصود ، از طرف رهبری ، دستور راه اندازی شورای عالی فضای مجازی صادر شد . ای کاش در جایگاه یک سرباز به جای اجتهاد به فرمایشات فراموش شده عمل می کردیم.
شهیدی که از او به عنوان سربازی نمونه در عرصه ی ولایت پذیری و ولایت مداری یاد می کنند . از همرزمان این شهید والامقام چنین نقل است که هرگاه حضرت آقا به ایراد سخنرانی برای فرماندهان می پرداختند ، ایشان در همان جلسه ، ضمن با دقت گوش دادن به فرمایشات فرماندهی کل قوا ، مشغول به یادداشت برداری از بیانات معظم له می شدند ؛ و هرگاه کسی از دوستان و همرزمان ، که از این اخلاق شهید آگاهی نداشت و به او می گفت "در حالی که متن کامل سخنان آقا ، تا ساعتی دیگر به دفتر شما وصول می شود ، چه نیازی است به این کار؟!"
می فرمود : حرف شما درست است . ولی تا این متن به دست من برسد و مورد بازخوانی قرار بگیرد و براساس آن ، اقدامات لازم صورت بگیرد ؛ به همان میزان تاخیر ، بنده در امر ولایت مداری ، مقصر خواهم بود ! هرگاه ایشان دستور بدهند ، دیگر درنگ کردن جائز نیست . فرمایشات آقا نباید زمین بماند ، حتی آنی و لحظه ای.. یادش بخیر و راهش پررهرو باد !
سخن از فرمایشات حضرت آقا در جمع شورای عالی انقلاب فرهنگی و مطالبات ایشان در این حوزه حساس و مهم و تاثیرگذار است. متاسفانه این برای اولین بار نیست که مطالبات ایشان در حوزه های مختلف ، یا مورد غفلت قرار می گیرد یا مورد مسامحه و سهل انگاری و یا بعضا مورد تفسیر به رای و برخورد های سلیقه ای و مصالحه گرایانه ! فرمان 8 ماده ای ایشان در مبارزه با فقر ، فساد و تبعیض در حوزه ی اقتصاد ؛ مطالبات ایشان در عرصه ی هنر دینی و سینمای اسلامی در 3 حوزه ی برنامه ریزی و هدف گذاری ، تربیت نیروی انسانی و داشتن نگاه محتوایی به این مقوله ؛ مطالباتات معظم له از طلاب ، دانشجویان و مراکز علمی و تحقیقاتی همچون موضوع بسیار مهم : دانشگاه اسلامی ، جهاد علمی و نهضت تولید علم ، نخبه پروری ، راه اندازی کرسی های آزاد اندیشی ، توجه به جنبش های دانشجویی ، ارتباط دانشگاه با حوزه و صنعت ؛ و دیگر مطالبات ایشان در حوزه های سیاسی ، اجتماعی و .. که گاه به صورت سخنرانی ، گاه به صورت منشور و گاه به صورت سیاست های ابلاغی هریک از دستگاهها و قوا ، بیان می شود ، از این دست می باشد .
آنچه که از سوی مسئولان به عنوان دلایل فیلتر کردن بزرگترین شبکه اجتماعی مجازی در دنیا ، یعنی فیس بوک مطرح شده است ، عبارتند از : نخست ، عنوان کردن تهدیدهای اطلاعاتی و امنیتی و سیاسی ( در خدمت قرار گرفتن فیس بوک به عنوان یک ابزار در اختیار شبکه های جاسوسی نظام سلطه ) ؛ تهدیدهای فرهنگی ، انتشار مسائل خلاف عفت عمومی ، فحشا و منکرات و تهدید خانواده ها ، افشای اطلاعات اجتماعی و سوء استفاده نمودن از این اطلاعات توسط افراد سودجو و فرصت طلب ؛ به خطر افتادن حریم خصوصی و تبدیل شدن حریم خصوصی به حریم عمومی و کمرنگ شدن مرز بین این دو ؛ آماده بودن بستری برای رشد و شیوع جرایم و کلاهبرداری های رایانه ای ؛ و .. بیان شده است که در جای خود حتما باید مورد واکاوی و مطالعه ی دقیق قرار بگیرد و بر اساس برنامه ریزی عالمانه و با نگاهی فرصت محور مورد اقدام قرار بگیرد . اما آنچنان که رهبری فرزانه فرموده اند ، نباید در حوزه ی فرهنگ ، نگاهی سلبی و حذفی داشت . فیلتر کردن نمی تواند راهکاری دائمی در برخورد با پدیده هایی اینچنینی باشد . باید توجه نمود که فیلتر کردن به این شکل ، تنها هزینه های دسترسی را بالا می برد که خود ، باعث هزینه های دیگر شده و گاهی ناخواسته سایت های مفید را هم به اشتباه ، خارج از دسترس قرار می دهد . آیا فی الواقع ، کسی هست که خواهان دسترسی به این شبکه ها باشد و نتواند به آن دسترسی داشته باشد ؟!
وقتی سازمانها و نهاد ها ، دیگر مطالبات رهبری را زمین می گذارند و به وظایف و رسالت خود به درستی عمل نمی کنند ، باید هم منتظر این بود که جوانان اطلاعات خود را از مراجع دیگری همچون فیس بوک جستجو کنند . چرا که یکی از مطالباتی که رهبری در سالهای اخیر از دستگاههای فرهنگی علی الخصوص رسانه ی ملی و دانشگاهها مطالبه نموده اند ، بحث راه اندازی کرسی های آژاد اندیشی است که دست بر قضا ارتباط مستقیمی با موضوع فیس بوک و فیلترینگ آن دارد . موضوع اینست که حقیقتا یکی از انگیزه های جوانان برای مراجعه به شبکه ای اجتماعی همچون فیس بوک ، دستیابی به کرسی هایی است ، یا تریبون هایی که در آن ، افراد آزادانه به بحث و تبادل نظر بر سر موضوعات مختلف می پردازند . کرسی هایی که جای آن در نهاد های فرهنگی و سازمانهای وابسته به حوزه ی فرهنگ ما ، خالی است .
به عنوان مثال ، صدا و سیما تاک شوهای اجتماعی را از برنامه های خود به کلی حذف کرده است و مجریانی که در اجراهای خود ، فضای مباحثه را داغ می کردند ، از فضای رسانه دور مانده اند . در حال حاضر بحث های اجتماعی در جامعه و فضاهای واقعی آن ، جایگاهی ندارد و این موضوع به فضاهای مجازی کشیده شده است . چرا که اساسا نظر مقام معظم رهبری در خصوص راه اندازی کرسی های آزاد اندیشی در دانشگاهها و رسانه ملی ، محقق نشده است . طبیعی است که جوانان در این شرایط در پی فضا می گردد و به شبکه های اجتماعی همچون فیس بوک که این فضا را در اختیار آنان قرار می دهد ، روی می آورد .
در حال حاضر در اینگونه فضاها ، محفل های خصوصی مباحثه در حال شکل گیری است چرا که هیچکس بر آنان ، نظارت ندارد که می تواند همین عدم نظارت بر آن ، برای جوان ما ، به شدت مخاطره آمیز و مخرب باشد . ولی فیس بوک با استفاده از این خلا در جوامع هدف که عقیده دارم برنامه ریزی شده است و می بایست پیش از این مورد آسیب شناسی قرار می گرفت ، استفاده کرده و فضایی را ایجاد کرده که جوانان در آن به بحث و تبادل نظر به صورت آزادانه بپردازند و مسئولان هم نه تنها بر آن نظارتی نداشته باشند ، بلکه بعضا برای آگاهی از جدیدترین بحث های داغی که در جامعه در حال پیگیری است ، خود به فیس بوک هم مراجعه نمایند !!
از یک طرف کرسی های آزاد اندیشی که توصیه ی اکید رهبری بود ، نه در دانشگاه ، نه در حوزه های علمیه و نه در رسانه ی ملی ، راه اندازی نشد و از طرفی دیگر برای حضور در فضاهای مجازی و پاسخ به شبهاتی که هر روزه برای جوانان به شکل های مختلف پیش می آید ، برنامه ای عملیاتی نشده است . حال آنکه نباید فراموش کرد که فیس بوک تنها یک فنآوری و ابزار است . (که هم می تواند مفید واقع شود و هم مضر ؛ هم مورد استفاده ی صحیح و عالمانه قرار بگیرد و هم مورد سوء استفاده ) . در این ابزار ، در هر موضوعی هم صحبت می شود و گاهی هم حتی کمپین های مختلفی در آن شکل می گیرد که قابلیت به فرصت تبدیل کردن این تهدید و داشتن نگاه فرصت محور را در آن ، پیش از پیش نشان می دهد . مثل کمپین حمایت از نام خلیج فارس که بسیار مفید و تاثیرگذار بود . به نظر می رسد برای حضور در شبکه های اجتماعی مجازی ، هم باید برنامه داشت و هم باید از نظر فرهنگ سازی ، آموش دید . یکی از این آموزش ها ، مهارت گفت و گو و مباحثه با مخاطب است . برای عموم مردم ، آموزش را مبنا قرار دهند تا فیلترینگ در واقع بخشی از آن ، در ذهن خود افراد شکل بگیرد ! نخبگان هم باید مبحث های علمی را در اینگونه فضا ها ، به صورت جدی راه بیندازند ، که این خود باعث می شود بسیاری از بحران های اجتماعی با مباحثه در این گونه فضاها ، حل و فصل شود .
گویا عمل نکردن به منویات رهبری ، که در قالب سخنان حکیمانه در جایگاه ولی فقیه آگاه به زمان و معارف غنی اسلامی برای مسئولان به صورت ساده و کارآمد و تحت عنوان سیاست های کلی عنوان می شود ، بیش از پیش ، از جانب مسئولان و دست اندرکاران ، مسبوق به سابقه بوده و هست ! از جمله دیگر مطالبه ی زمین مانده ی رهبری ، اسلامی کردن دانشگاههاست که در واقع به معنی رسیدن به مرزهای دانش و رسیدن به مرجعیت علمی دنیا و مقدمه ای برای ایجاد تمدن نوین اسلامی در دنیاست می باشد . اگر کشوری خود تولید کننده ی اول علم در جهان باشد و دانشمندان آن در مرزهای دانش حرکت کرده و حتی از ان نیز جلو بیفتند ؛ دیگر شاهد عقب ماندگی در این حوزه و قرار گرفتن در موضع ضعف و انفعال نخواهیم بود چرا که با تولید علم ؛ تولید فرهنگ نیز در اختیار آن کشور قرار خواهد گرفت و به عنوان ملتی فرهنگ ساز در دنیا مطرح شده که دیگر کشوری نمی تواند فرهنگ منحط خود را بر او ، تحمیل کند .
که امام راحل فرمود "اسلام ؛ تمامی سنگرهای کلیدی در دنیا را فتح خواهد کرد" یکی از این سنگرها در حال حاضر ، سنگر فضاهای مجازی است که روز به روز در حال توسعه و پیچیده تر شدن می باشد که بر همین اساس و برای نیل به این مقصود ، از طرف رهبری ، دستور راه اندازی شورای عالی فضای مجازی صادر شد . ای کاش در جایگاه یک سرباز به جای اجتهاد به فرمایشات فراموش شده عمل می کردیم.
در خرابات بگویید که هشیار کجاست ؟
آن کس است اهل بشارت که اشارت داند
نکته ها هست بسی، محرم اسرار کجاست ؟
هر سر موی مرا با تو هزاران کار است
ما کجاییم و ملامتگر بی کار کجاست ؟ ...