تحقیق کن، تقلید نکن

 

سیاسی

 بسیاری از اوقات بدون اندک اندیشه ای به راحتی تقلید می کنیم با این دلیل که اکثر مردم چنین می گویند و چنان عمل می کنند .چنین می پوشند و چنان می خورندو ...

پس بر اساس آنچه در ظن و گمان دیگران است روزگار می گذرانیم و چه بسیار اوقاتی که به رای اکثریت از مسیر حق خارج و به تاریکی وارد گشته ایم. وچه بس ایامی که معیار ارزشیابی و محک سنجش مقبولیت و محبوبیت افراد قول اکثریت بوده است و ما نیز بی اندکی درنگ می شنویم ،باور می کنیم و صد البته بدتر گویی آیه ای از آسمان نازل شده بر اساس شنیده هایمان عمل می کنیم چنانکه سرنوشت خویش و دیگران را به دست باد سپرده وعاقبت در ناکجا آباد همراه با غافله ی سردرگمی منزل می گزینیم و یکصدا ندا بر می آوریم که حال باید چه اندیشید ،راه کجاست و بیراه کدام است؟! غافل از آنکه علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد!

 

 تقلید عادت دیرینه مان می شود تا جایی که به لهجه ی دیگران حرف می زنیم و به شیوه ی دیگران می اندیشیم بدون توجه به ماهیت  و سرشت خویش که در گذرگاه تاریخ رنگ می بازد و می شود وصله ی ناجور،دیگر خودت را هم نمی شناسی!

 

وصد حیف و صد افسوس از وسعتی به قدر اندیشه ی جامعه ای ،که مردمانش بر مرکب تظاهرسوار، قوت از تقلید می برند و نان از تملق می خورند!  

و بیندیش به تاریخی که ساخته و پرداخته ی چنین شیوه ایست "تقلید بدون تحقیق ".که در این رهگذر هر یک از مردمان کلاه خویش گرفته و ره خویش می رود واندک بارقه ای از امید نیز به زودی ره به خاموشی خواهدسپرد.

و اکثریت منتظرند که دیگران بگویند و آنان نیز در مسیر انتفاع تایید کنند و بی آنکه بیندیشند چشم به دهان دیگران دوخته ودر رخوت و نخوت حال به آینده می سپارند.

 

حال تصور کن که چگونه رویای خوش آینده بدون اندیشیدن ،مبدل به سرابی  می شود که ره به ده کوره ی تاریخ خواهد برد و در آن تنها ،یادی از اندیشمندان گذشته قاب دیوار هاست.

آنچه که بدان تنها اشارتی ظریف رفت اگرچه در مقام ظاهر به سادگی یک کلام است ولی در مقام ژرف اندیشی ،جهان بینی سخت دردناک است جهانی که در آن  اکثریتی ،به جای تو می اندیشند و سرنوشتت را رقم می زنند که به گفته ی کلام الهی" اکثرهم لا یعلمون" .

 

بی تردید سال 1392 سال حماسه است ،حماسه ای که تاریخ آن را به قضاوت خواهد نشست .حماسه ای که تنها با تحقیق ،تامل و تدبر ،آفرینش افتخار خواهد بود. افتخاری به وسعت اندیشه های ماندگار که من را وما را به یکدیگر پیوند خواهد زد .اگرچه زمان همواره آبستن وقایع است اما آنجا که جستجو ،بررسی و دقت نظر به میان آید "هرچه پیش آید خوش آید "که تعقل جامعه را پویاتر خواهد ساخت و نسل های آینده را آگاه تر .در چنین تصویری از میدان انتخاب ،از میان خوبها خوبترها انتخاب خواهند شد و اگر بد ببینیم از میان بدترها ،بدها ،که در مسیر زمان آزمون و خطا ها سرانجام ما را به سر منزل مقصود خواهد رساند.

 

و اگر به این بهانه که دیگران می گویند و تحقیق از ما بر نمی آید وارد میدان انتخاب شدی وای بر ما و وای بر آیندگان ما.

 

 

 

 

این روزها بیش از همیشه دلتنگ مفاهیم کلام الهی هستم نورانیتی که مرا خطاب می کند:

"تحقیق کن تقلید نکن"

وَ إِنْ تُطِعْ أَکْثَرَ مَنْ فِی الْأَرْضِ یُضِلُّوکَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلَّا یَخْرُصُونَ‏

 

 و اگر از بیشتر کسانى که روى زمین‏اند پیروى کنى، تو را از راه خدا گمراه مى‏کنند. (آنان) جز از گمان پیروى نمى‏کنند، و جز حدس و تخمین نمى‏زنند.

و إن تطع أکثر من فى الأرص ... عن سبیل اللّه‏
* اغلب مردم زمین، گمراه و تابع گمانهاى نادرست در عقاید خود هستند.

و إن تطع أکثر من فى الأرض یضلوک عن سبیل الله‏
*کمى رهپویان راه خدا نباید موجب تزلزل رهپویان در برابر اکثریت مردم گمراه گردد.

و إن تطع أکثر من فى الأرض یضلوک‏
*تکیه بر گمان در مسائل اصولى و زیربنایى موجب گمراهى مى‏شود.

یضلوک عن سبیل الله إن یتبعون إلا الظن‏
*گرایش به همسویى و همشکل شدن با توده‏هاى مردم در عقاید و افکار، لغزشگاهى خطرناک براى رهروان حق است.

و إن تطع أکثر من فى الأرض یضلوک‏
نهى از پیروى از اکثریت، بیانگر جاذبه عظیم عقاید اکثریت و خطر لغزش به سوى آنان است.
* قرآن راهنماى کامل و تمام براى مصون ماندن از انحراف در عقاید و افکار و اسیر شدن در دام گمان

‏
و إن تطع أکثر من فى الأرض یضلوک عن سبیل الله‏
*جواز پیروى از کسانى که آراى آنها عالمانه و به دور از گمان است.

و إن تطع أکثر من فى الأرض ... إن یتبعون إلا الظن‏
چون جمله «إن یتبعون ...» بیان علت ممنوعیت اطاعت از اکثر مردم است، در موردى که چنین علتى موجود نباشد، حکم ممنوعیت نیز وجود نخواهد داشت..
*خداوندِ شنوا و دانا شایسته پیروى است، نه اکثریت تابع گمانهاى واهى‏

 و إن تطع أکثر من فى الأرض ... إن یتبعون إلا الظن‏
* آرا و عقاید اکثریت مردم به جهت مبتنى بودن آن بر گمان فاقد اعتبار است.
إن یتبعون إلا الظن و إن هم إلا یخرصون.

دل به زمان نبند که شمارش معکوس برای تحقیق برای جستجو ،برای گفتگو از هم اکنون آغاز شده .

وعده ی ما هزار توی سیاست ،مسیر مستقیم حقیقت .آنجا که جهانی خیره به حماسه ی اندیشه ات انگشت به دهان می گزد.

 

‏