منصوره صامتی

کارشناس فرهنگی

منصوره صامتی

کارشناس فرهنگی

منصوره صامتی

رویای 1400 ساله ی مسلمانان جهان در حکومت اسلامی ایران به تحقق پیوسته و امروز این ظرفیت عظیم فرصتی تکرار نشدنی است. معتقدم که انسان به ضرورت ماهیت الهی و اندیشه ی خویش یک رسانه است وامروز در عصر رسانه ضروریست تا دغدغه های فرهنگی ،اجتماعی و سیاسی مان را باهم شریک شویم، باشد که در مسیر زمان به جامعه ی مهدوی نزدیک شویم."زندگی بهتر حق مسلم ماست!"

و همچنان که رهسپار آینده ایم بیندیشیم که :

ما ازین قرن نخواهیم گذشت
ما ازین قرن نخواهیم گریخت
با قطاری که دگران ساخته اند
هیچ پروازی نیست برساند ما را به قطار دوران
و به قرن دگران
مگر انگیزه و عشق ،
مگر اندیشه و علم ،
مگر آیینه و صلح
و تقلا و تلاش
بخت از آن کسی خواهد بود که مناجات کند با کارش
و در اندیشه ی یک مساله خوابش ببرد
و کتابش را بگذارد زیر سرش و ببیند در خواب حل یک مساله را
باز با شادی در گیری یک مساله بیدار شود ...

تبلیغات
Blog.ir بلاگ، رسانه متخصصین و اهل قلم، استفاده آسان از امکانات وبلاگ نویسی حرفه‌ای، در محیطی نوین، امن و پایدار bayanbox.ir صندوق بیان - تجربه‌ای متفاوت در نشر و نگهداری فایل‌ها، ۳ گیگا بایت فضای پیشرفته رایگان Bayan.ir - بیان، پیشرو در فناوری‌های فضای مجازی ایران
آخرین نظرات

۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «فضای مجازی» ثبت شده است

سیم کارت های آدم فروش!

منصوره صامتی |
توسعه شبکه‌های اجتماعی موبایلی و استفاده اپراتورهای تلفن همراه از این ابزارها برای ورود به حریم خصوصی کاربران که نمونه آن را درباره شنود قانونی و غیر قانونی آمریکا و اتفاق‌های روی‌داده در دادگاه تجدید نظر آمریکا شاهد هستیم، این پرسش را مطرح می‌کند که اپلیکیشن‌های موبایل و نرم افزارهای شبکه‌های اجتماعی بر بستر تلفن همراه تا چه میزان امن بوده و تا چه میزان حریم خصوصی افراد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. در این میان نرم افزارهایی که توسط برخی اپراتور‌ها پس از قراردادن سیم کارت در درون گوشی نصب می‌شوند نیز تردیدهایی را مبنی بر ورود اپراتورهای تلفن همراه به بحث شنودهای قانونی و غیرقانونی به‌وجود می‌آورد. این موضوع سبب شد تا مباحث حقوقی پیرامون موضوع شنود از طریق نرم‌افزارها و همین‌طور نحوه مراقبت حقوقی از  حریم خصوصی افراد را با علیرضا دقیقی وکیل پایه یک دادگستری در میان بگذاریم.

:
این خبر که همزمان با روشن شدن سیم‌کارت‌ در یک گوشی برنامه‌ای بدون اجازه مشترک روی گوشی نصب می‌شود که قادر است کلیه فعالت‌های گوشی را شنود کند، درست است؟

:
دقیقا همین‌طور است. ببینید اخیرا یکی از اپراتورهای تلفن همراه نرم افزاری را بدون اجازه صاحب گوشی روی گوشی‌ها اجرا می‌کند که کلیه دسترسی‌ها را برای نرم‌افزار باز می‌کند به طوری که این برنامه می‌تواند به داده‌های دستگاه گوشی با این استدلال که عملکرد خوبی داشته باشد و حافظه کمی را به کار گیرد، دسترسی کامل داشته باشد. برای مثال به برنامه اجازه می‌دهد از سرویس سیپ _ SIP _ برای ایجاد/ دریافت تماس‌های اینترنتی استفاده کند یا تماس‌های خروجی را پردازش کرده و شماره تماس را تغییر دهد که ممکن است برنامه‌های خطرناک تماس‌های خروجی را کنترل یا تغییر مسیر بدهد یا از آن‌ها جلوگیری کند، اجازه پیدا کند به ویژگی‌های تلفن دستگاه دسترسی داشته باشد که برنامه‌هایی با این مجوز می‌تواند شماره تلفن و شماره سریال این تلفن، اینکه تماسی فعال است، اینکه شماره‌ای که تماس گرفته متصل است یا خیر و موارد مشابه را تعیین کند. حتی این برنامه اجازه پیدا می‌کند بدون مداخله صاحب گوشی تماس بگیرد که برنامه‌های خطرناک می‌توانند تماس‌های غیرمنتظره‌ای را در صورت حساب صاحب سیم‌کارت نشان بدهند. کار به جایی می‌رسد که این برنامه اجازه پیدا کرده پیامک ارسال کند و ممکن است برنامه‌های خطرناک بدون اجازه صاحب سیم کارت بتوانند پیامک ارسال کنند البته به حساب شما! جالب اینکه برنامه اجازه دارد پیامک‌های موجود در گوشی یا سیم کارت شما را حذف یا تغییر بدهد.

:
این اتفاق توسط نرم افزار در اپراتورهای تلفن همراه فعال در کشور روی می‌دهد؟ 
بله، برنامه اجازه پیدا کرده که پیام‌های داخل سیم کارت شما را که محرمانه است، بخواند و از همه خطرناک‌تر اینکه برنامه اجازه دارد در هر زمان با دوربین شما عکس و فیلم بگیرد یا به مسیر ضبط صوتی گوشی شما دسترسی داشته باشد. مکان شما را با نقاط دسترسی وای فای و برج‌های همراه مشخص کند و جالب‌تر آنکه از طریق جی‌پی‌اس ماهواره‌ای گوشی‌ها به مکان تقریبی شما دسترسی داشته باشد. حتی این برنامه اجازه می‌دهد به، به روز رسانی‌های اجتماعی از طرف شما و دوستان شما دسترسی داشته باشد و همگام سازی هم انجام و حتی اطلاعات محرمانه را بخواند.

:
برنامه فرا‌تر از کاربر گوشی قابلیت پیدا می‌کند؟! 
بله تقریبا! برنامه اجازه پیدا می‌کند که گزارش‌های تماس دستگاه شما ازجمله تماس‌های دریافتی و خروجی را بخواند و ذخیره کند و به این صورت برنامه‌های مضر می‌توانند داده‌های گزارش تماس شما را بدون اطلاع شما به اشتراک بگذارند و تمام اطلاعات تماس و آدرس دستگاه گوشی را بخوانند حتی اطلاعات را تغییر بدهند. از جمله داده‌هایی در مورد تماس‌های ورودی و خروجی را تغییر دهد و حتی رویدادهای دستگاه شما به‌این وسیله قابل تغییر می‌شود. جالب آنکه می‌تواند رویدادهای تقویم شما را به اشتراک بگذارد و قادر است اطلاعات نمایه‌های ذخیره شده در دستگاه شما را بخواند و مانند کانتکت‌ها بداند چه شماره‌ای را به نام چه کسی ذخیره کرده و با چه کسی ارتباط دارید. همچنین می‌تواند همه آدرس‌های اینترنتی که مرور گر شما با آن‌ها وب گردی کرده است را مشاهده کند و محل‌یاب‌های مرورگر شما را بخواند.

:
این نرم افزار می‌تواند قفل و امنیت رمز اختصاصی شما را غیرفعال کند و می‌تواند به فهرست اکانت‌ها و حساب‌های شما دسترسی داشته باشد. حتی حساب‌ها را اضافه یا حذف کند. رمز ورود به حساب‌های شما را حذف کند و به جای شما مجوز‌های حساب را تایید کند. حتی می‌تواند داده‌های امنیتی سیستم را تغییر داده و پیکربندی کنونی گوشی را تغییر دهد بر فرض اندازه قلم را کوچک یا بزرگ کند یا زبان گوشی را تغییر دهد. اقدامات دیگری نیز می‌تواند انجام دهد. نرم افز ار اجازه دارد سوکت شبکه ایجاد کند وای فای را قطع یا وصل کند یا پیکربندی وای فای را تغییر دهد. در ‌‌نهایت این نرم افزار اجازه پیدا می‌کند برای محل شما محل جغرافیایی ایجاد کند، یا محل را حذف کند. یا مثلا گوشی شما را خاموش یا راه اندازی کند. زمان راه اندازی را بیشتر یا سرعت گوشی شما را پایین بیاورد. حتی می‌تواند برنامه‌هایی که تداخل دارند را از کار بیندازند. حتی قادر است از خواب رفتن گوشی جلوگیری یا وایبر گوشی یا زنگ گوشی شما را قطع و وصل کند.

:
آیا تمام سیم تولکیت‌ها امکان چنین دسترسی‌هایی دارند؟
در یکی از اپراتور‌ها حد دسترسی محدود‌تر است اما همین حد دسترسی هم محل ایراد است. بدون مجوز روی گوشی نصب می‌شود و این خطرناک است. مشکل اساسی این است که اگر کسی در این سطح دسترسی، عناد با شرکت یا فردی داشته باشه کار ما به کجا خواهد کشید؟ فقط خدا می‌داند.

:
با این توضیحات، دسترسی به اطلاعات خصوصی در هر شرایطی و برای افرادی سودجو فراهم خواهد شد! این یعنی استراق سمع؟
توجه داشته باشید که وقتی فردی به مکالمه با فرد یا افراد دیگر می‌پردازد، با این خیال که مشروح مذاکرات و حرف‌های رد و بدل شده بین آن‌ها، محرمانه است، حالا بستگی دارد که این فرد دانشجو باشد یا وزیر، حتی نماینده مجلس، یک دانش آموز یا حتی زن و شوهر، به فراخور هریک گفت‌و‌گو‌های فی مابین به نظر آن‌ها قابل افشا نیست؛ بنابراین در این بین متوجه می‌شوند که حرف‌های آن‌ها شنیده شده یا به عبارت دیگر شنود انجام شده است.

:
اما ممکن است این شنیدن خارج از سامانه مکالمات مخابراتی انجام شود؛ مثلاً فردی داخل هتل، محل کار، یک پارک یا کنفرانس تجاری باشد و با سامانه‌های مخابراتی هم کاری نداشته باشد ولی سخنانش بدون اطلاع وی یا یکی از طرفین توسط فرد یا افرادی شنیده شود یا متون رد و بدل شده در پیام‌های خصوصی آن‌ها دیده شود که بدان اصطلاحا استراق سمع گفته می‌شود.

:
آیا این استراق سمع و شنود مبنای  قانونی هم دارد؟
هم می‌تواند قانونی باشد هم غیر قانونی ولی هیچ‌گاه اخلاقی نیست.

:

منظور شما از اینکه اخلاقی نیست چیست؟
منظورم این است که اخلاق چنین اجازه‌ای را به ما نمی‌دهد که وارد گفتار دو نفر یا چند نفر شویم و بدانیم آن‌ها چه می‌گویند و چطور فکر می‌کنند. چرا که بالا‌تر از آن فکر است که نمی‌شود آن را شنود کرد و فهمید. چه بسا در بیان مطلب بسیاری از تصمیمات به پوچی برسد و عمل نشود. در حالی که همین مطالب در دل افراد ماندگار باشد سم خطرناکی برای جامعه خواهد بود و از سویی اگر این مطالب رواج پیدا کند همه تلاش دارند پشت پرده‌ها را بدانند و کار به جاهای باریک کشیده می‌شود. به هر حال باید قائلان به اخلاق در این باره اظهارنظر کنند.

:
بخش قانونی و غیر قانونی چیست؟
سخت‌ترین بخش استراق سمع و شنود مکالمات و پیام‌های افراد، بعد قانونی و غیر قانونی دادن به آنهاست. همیشه این بحث مطرح است که چطور می‌شود مجوز قانونی نسبت به این بخش صادر کرد؟ و چه مراجعی می‌توانند این مجوز را داشته باشند یا این مجوز را اخذ کنند.

:
مجوز را داشته باشند؟ منظور شما چیست؟
بعضی از مراکز به دلیل کنترل مسائل امنیتی مدعی هستند که باید مستقیماً مجوز شنود و استراق سمع را داشته باشند به طوری که خواست آن‌ها این است که حتی نیاز به مجوز قضایی لازم نیست.

:
مراکز اطلاعاتی و امنیتی در هر کشوری خواهان صدور مجوز از سوی مجلس برای شنود گسترده‌اند. آن‌ها معتقدند برای شناسایی سریع و واکنش سریع نسبت به توطئه‌ها، کسب مجوز موردی، وقت آن‌ها را تلف کرده و سوژه از دست آن‌ها به اصطلاح می‌پرد. یا دلایلی از این دست.

:

سوالات دیگری هم مطرح می‌شود مبنی بر اینکه مبانی صدور این مجوز‌ها چیست؟ و چگونه می‌توان این مجوز‌ها را صادر کرد؟ چه کسانی صالح به شنود هستند؟ آیا خود قاضی باید شنود را انجام دهد؟ یا فقط مجوز شنود را صادر می‌کند و شنود کننده می‌تواند فرد دیگری باشد؟ و اگر فرد دیگری باشه آن فرد باید چه ویژگی داشته باشد؟ اگر خود قاضی باشد مگر ما چند قاضی داریم که می‌تواند پای شنود بنشیند؟ شنود‌ها باید بر خط انجام شود یا می‌تواند نباشد؟ آیا باید مخابرات یا سامانه اینترنتی از جریان شنود با خبر باشد؟ یا به اینترفیس یا رابط شبکه‌ای مخابرات از شنود بی‌خبر می‌ماند؟ اگر مخابرات شنود کند چطور؟ آیا کسی از شنود مخابرات مطلع می‌شود؟ احیانا آیا شنود می‌تواند موجبات بروز فساد در شنود شونده شود؟ چطور می‌شود از این فسادهای محتمل جلوگیری کرد؟ آیا شنود‌کننده می‌تواند به شماره‌ای که شنود می‌کند دسترسی داشته باشد یا فقط باید محتوای تبادل شده را رصد کند؟ اگر شماره شخص را بشناسد، چه اتفاقی محتمل است؟ جامعه جهانی نسبت به شنود چه استانداردهایی را تدوین کرده است؟ آیا الزامی به رعایت ضوابط است؟ آیا مجلس این اختیار را دارد که استاندارد‌ها را تغییر دهد؟ آیا اصالتا مجلس در کدام زمینه صالح به قانون‌گذاری است و حدود و ثغور آن کدامین ابعاد را در بر می‌گیرد؟ این‌ها سوال‌هایی است که می‌توان در زمینه شنود قانونی به‌آن پرداخت اما مهم‌ترین بخش شنود، شنود غیر قانونی است. هرچند شنود غیرقانونی ما نیز شفافیت‌های لازم را طلب می‌کند و نیاز به بحث کامل‌تری است.
و شنود غیر قانونی؟ البته سؤالات زیادی در بخش قانونی آن پیش آمد که در فرصت پیش رو خواهم پرسید.

:
مراکز پلیسی و امنیتی کشور‌ها اغلب نمی‌توانند اتهامی را متوجه اشخاص کنند و برای اینکه از موضوعات سر در بیاورند، دوست دارند سیستم شنود قانونی را که باید مستند به دلایل متقن باشد و نمی‌توان مبتنی بر ظن و گمان باشد را دور بزنند تا کنترل اجتماعی را بالا ببرند؛ حال آنکه وجود چنین کنترلی خود بی‌نظمی‌هایی را به وجود می‌آورد که فقط سطح لایه آن فرق کرده و نمی‌شود گفت جامعه منظم شده است.

:
حال آنکه هدف کنترل اجتماعی برگرداندن انضباط اجتماعی است نه تغییر حالت آن. حال آنکه خود دسترسی به اطلاعات شنود نوعی رانت برای افراد برخوردار به حساب می‌آید. بر فرض مثال می‌توان با دستیابی به تماس‌ها و مکالمات اشخاص از تصمیمات آن‌ها با خبر شد یا از تجارت و طرح‌ها و ایده‌های تجاری و اقتصادی اشخاص و افراد سود جست بدون آنکه هزینه‌های تولد ایده‌ها و تحقیقات و نوآوری‌ها را پرداخت کرده باشیم یا از جریانات خانوادگی و سوء جریانات اخلاقی افراد مطلع شد و باج خواهی کرد یا از تصمیمات سیاسی جریانات مطلع شد و قبل از اجرای آن سمپادی کرد.

:

شما فرض کنید صدا و سیما؛ برای اینکه نتوان این نهاد را کنترل کرد برنامه‌های تدوین شده خود را به طور کامل طی جدول زمانی دقیق به اطلاع شنونده‌های خود نمی‌رساند. پس اطلاع داشتن خود رانت محسوب می‌شود یا می‌توان با دسترسی به این اطلاعات و مکالمات و پیام‌ها برای افراد پاپوش درست کرد و داستان آن‌ها را واقعی ساخت. برای مثال برای فلان فرد پاپوش درست کرده که فلان بود و فلان کرده است. با این استناد که در زمانی در مکان مورد نظر بوده است و با شخص دیگری قرار ملاقات داشته و با دسترسی به حساب‌های بانکی اشخاص می‌توان داستان نزدیک به واقع درست کرد. این همان‌هایی است که عموما اتفاق می‌افتد و رخداد آن بعید نیست.

:
چه بسا اتفاق نیز می‌افتد. بنابراین نگهداری اطلاعات و حریم خصوصی افراد دامنه گسترده‌ای دارد و واجد حساسیت‌های اساسی است که توجه به آن از حقوق اولیه بشر به حساب آمده است. هیچکسی حق ندارد یک اصل استثنایی را چنان گسترش دهد که خود استثنا اصل شود. شنود مکالمات و پیام‌ها نیز خود استثنا و برای موارد شاذ و نادر است. به همین دلیل که شنود و موارد شنود باید احصا شود و بعد از رفع اتهام هر کسی بتواند مواردی که از دستگاه‌های مخابراتی او اطلاعات جمع آوری شده را با تعیین نوع اطلاعات و اطمینان از اینکه اطلاعات بعد از جمع آوری امحا شده یا نه، را از دستگاه‌های ذی‌ربط بخواهد و آن‌ها نیز مکلف باشند که اطلاعات را به افراد بدهند.

:
در حالی که چنین حالت بازدارنده‌ای در کشور ما حاکم نیست و مراجع مربوط نیز خود را مکلف به این کار نمی‌کنند. عملا چه اتفاقی می‌افتد؟ فساد از دامنه نحیف و سطح پایین به دامنه قدرتمند و سطح بالا مهاجرت می‌کند. زیرا رانت شنود را دارد و می‌تواند به راحتی مخالفت‌های علیه خود را به جای اصلاح ساختار به دور زدن مخالفت‌ها بدل کند. بنابراین ما هم باید بر این منوال با محدودیت شنود و استراق سمع همراهی کنیم.

:
در دنیا چه تدابیری اتخاذ شده تا مکانیزم شنود شفاف و روشن باشد؟ 
بهترین مکانیزم‌‌ همان ارائه گزارش از شنود‌ها و مجوزهای شنود از مورد شنود و به اصطلاح گزاره هدف است. اما برای اینکه گزارش‌ها درست باشد؛ سه لایه برای شنود در نظر گرفته شده است. اولی مشهور به لایه ایچ‌ای وان (HI۱) که‌‌ همان سرپرستی اطلاعات را بر عهده دارد و ایچ‌آی‌تو (HI۲) که اطلاعات مرتبط رهگیری را بر عهده دارد و ایچ آی تری (HI۳) که محتوای ارتباطی را در اختیار دارد، بخش بندی شده است و برای اینکه شنود‌ها فساد ایجاد نکند هر سه لایه از هم دیگر بی‌اطلاع و جدا هستند. این سامانه است که کد می‌کند و رمز گذاری‌ها می‌گوید کدام محتوا بدون اینکه نامش مشخص شود باید در قالب بسته جمع آوری شود و کی مجاز به پیاده‌سازی است و….

:
آیا این‌ها در ایران رعایت می‌شود؟ 
باید رعایت شود، ولی اینکه در عمل رعایت می‌شود یا خیر؟ من اطلاع دقیقی ندارم درحالی که باید من نیز همانند دیگر شهروندان از مسیر و جریان این فرآیند مطلع می‌شدم. ولی با وجود نرم افزارهای غیر مجازی که دو  اپراتور تلفن همراه بدون اطلاع صاحب گوشی به واسطه سیم کارت‌ها، تحت عنوان «سیم تولکیت»، روی گوشی‌های مردم نصب می‌کنند و اغلب و به طریق عمومی نیز قابل حذف کردن نیستند، باید بگویم محل تردید است.

  • منصوره صامتی

  • منصوره صامتی
  • منصوره صامتی

  • منصوره صامتی



  • منصوره صامتی


یک نوع از خشونت درجامعه‌ی ما و دیگر جوامع ، درارتباطات مجازی درحال شکل‌گیریست که تا به ‌حال سابقه نداشته است. معماری ، طراحی و سبک و سیاق طرفینِ مربوط به خودش را دارد. این مسئله ، موضوعی‌ست که تابه‌حال درکشور ما به آن پرداخته نشده است. باید اعتراف کرد که امروزه اعتمادبه‌نفس در زنانِ جوان، بیش از هر زمان دیگری‌ست. آنها از زندگی انتظار بیشتری دارند، انتظاراتی ساده که معقول هستند اما بعضا اعضای خانواده مخصوصا شوهر، کاری برای برآوردن این انتظارات انجام نداده است. از این‌رو برخی از این زن‌ها ناخودآگاه به مردِ مانیتوری‌ای پناه می‌برند که در قدم‌های اولیه در برطرف‌کردن نیازهایش، همراه خوبی است!

 البته مبرهن است که خیل کثیری از خانم‌های فعال در این فضا هستند که موفق هم عمل می‌کنند و حواسشان به مشکلات و آسیب‌های این فضا می‌باشد و به‌قولی دُم به تله نمی‌دهند اما باید برخی از مسایل بر همگان روشن شود که خدای‌ناکرده این موفقیت در کام آن‌ها تلخ نشود.

 مرد مانیتوری : مردِ مانیتوری ؛ مردی که پشت شیشه‌ی مانیتور منتظر یک زن است ، اطلاعاتِ گیج‌کننده و متناقضی درباره‌ی نقش‌ زن نشان می‌دهد. او را صاحب همه‌ ویژگی‌های موفق ترسیم می‌کند. بعد ، زن ملکه‌یی می‌شود میان خیل زنبورانِ نر که ستایش می‌شود ، دیده می‌شود. مردِ مانیتوری یا مجرد است و یا متأهل . مردانِ متأهلی که در شغل صیدکردن به‌سر می‌برند ، عمدتا یا بدلیل عدم حمایت از همسر و یا نیاز به تنوع و حتی علاقه به هیجانِ کشفِ زنانِ دیگر ! و حتی‌تر خودنمایی در برابر هم‌سالان و همکاران و رفقا و قدرت تصرف زنان بیشتر ، به سراغ زنان در این شبکه‌ها می‌روند. این فضا مردانی را به خود دیده که در این راه از هر آزار و اذیتی برای رسیدن هدف‌هایشان کوتاهی نکرده‌اند. این یادداشت ، فقط یک نگاه به گوشه‌ای از آسیب‌های فضای مجازی بر زنان است و فقط به برخی از آزارهایی که در فضای مجازی درمورد زنان دیده شده است ، اشاره می‌شود.
 مطالبی که با عنوان «آزار و اذیت‌های دنیای مجازی»سرچ می‌کنید ، متأسفانه حقایق را بیان نکرده بلکه مدام حرف‌های کلیشه‌ای‌ را تحویل اذهان داده است . برای همین ، این موضوع ، هنوز جای کار دارد و این یادداشت ، نه نتیجه‌ی ماه‌ها تحقیق است و نه تیم محققی پشتش دارد . این یادداشت فقط گویای دیده‌ها و شنیده‌هایم در این فضاست. باشد که زنان و مردان آگاهی را بیش‌از پیش شاهد باشیم :

 سمانه بیست ساله است و متأهل ، عضو سایت شاعران دانشگاهی کشور. اسم سایت ، اعتماد کافی را بهش داده بود. بعد از چند بار فعالیت و گذاشتن شعرهایش ، با مسئول بخش شعر که همشهری‌اش از آب درآمده بود ، در چند پیام خصوصی بیشتر آشنا شده بود ، آنقدر وجه اشتراکات داشتند که رابطه‌شان را صمیمی کرده بود . شماره‌هاشان را بهم داده بودند و هرزگاهی بهم پیامک می‌دادند . سمانه خوشحال بود که دوستی شاعر و همدل پیدا کرده است . با شوهرش درمورد دوست جدیدش صحبت کرده بود . عکس و پروفایلِ مسئول بخش شعر ، دخترانه بود . با هم قرار دیدار در بیرون از این فضا را گذاشتند . شوهر سمانه می‌دانست و باخبر بود . وقتی سمانه سرِ قرار رفته بود ، با یک مرد روبرو شده بود… شوهرش آنقدر درگیر کار بود که هیچ‌وقت نپرسید قرار امروزت چطور بود؟
 آزارها انواع مختلفی دارند اما «رهایی ناگهانی، تهدیدِ ازبین‌بردن آبرو، لو دادن چت‌ها و صحبت‌های شخصی و ترس از تنهایی، ترس از ترک‌شدن، ترس از عدم‌امکان ازدواج» جزو آزارهای روحی این دنیا بشمار می‌رود که گه‌گداری تهدید‌ها به نوع مالی و اجبار زن به پرداخت حق‌السکوت هم رسیده بود. زمان آزار هم در رابطه‌های مجازیِ دنیای مجازی دو شکل می‌تواند داشته باشد.
 گاهی از همان ابتدای ارتباط و آشنایی و گاهی پس از گذشت زمان ، آن‌روی سکه معلوم می‌شود . اکثر آزارها از نوع دوم هستند و در ابتدا مبتنی بر اخلاق و رفتار نیک و خداپسندانه جلوه می‌کنند اما بعد از اینکه اعتمادی جلب شد و مرد توانست اثبات کند که با مردان دیگر فرق دارد ، تغییر موضع صورت می‌گیرد .

 هویت‌های مجازی، پروفایل‌های غیرواقعی : انسان رابطه‌گراست و نیاز به حشر و نشر دارد . با حرف‌زدن و با گوش‌دادن نیازهای روحی و روانی‌اش، خالی می‌شود. زندگی با این سبک و سیاق به او حس امنیت می‌دهد ! انجمن‌ها ، روم‌های علمی و غیرعلمی مختلف ، راه‌انداختن بحث‌های متنوع ، پیگیری بحث‌ها توسط دختر و پسر یا زن و مرد، پشت مانیتور بعنوان پناهگاهی برای کمی‌راحت‌شدن از فشارهای زندگی . در این فضا دوستانی خواهیم داشت که پیگیری روزانه‌شان جزو نیازهامان می‌شود ، دوستانی خواهیم داشت که بدون اینکه ببینیمشان ، دوستشان خواهیم داشت و بعضا بهشان وابسته خواهیم شد . این اتفاق در برخی زنان بدلیل ناآشنایی با فضای نامردِ مجازی و حساسیت بالایی که دارند ، جور دیگری بروز می‌کند. داستان از آنجا شروع می‌شود که چون کسی ما را نمی‌بیند تا صحت و سقم حرفمان را بفهمد ،راحت میتوانیم حقایق غیرواقعی را به‌تصویر بکشیم . در اکثر موارد موفق می‌شویم و بعد از چند صباحی که به این سبک‌ زندگی خو گرفته‌ایم و به زعم خود ، کاری علمی و یا درد و دلی دوستانه و یا همکارانه داشتیم و احساس سبکی کردیم ، با یکسری از مشکلاتی مواجه می‌شویم که دقیقا روح و احساسات ما را نشانه گرفته‌اند . کار هر کسی رهایی از این احساسات نیست . گاوِ نر می‌خواهد و مردِ کهن . مشکلاتی که نتیجه‌ی دیده‌شدن است!

دیده‌شدنی به سبک و خواسته‌ی خودمان. وضعیت زنان و دختران قربانی! عمدتا در این فضا ، مخصوصا سال‌های اخیر ، دختران محصل دبیرستانی و پشت‌کنکوری را می‌بینیم که یا بخاطر وبلاگ و یا شرکت در بحث‌های مختلف روم‌ها و شبکه‌های اجتماعی و حتی نوشتن در خبرگزاری‌ها و سایتهای مختلف جزو کاربران بشمار می‌روند. دختران مجردِ رشیده اما بیشتر دیده می‌شوند . عمدتا مشکلات خانوادگی در ازدواج ، عدم داشتن خواستگار مناسب و بالارفتن سن ازدواج ، دارابودن آسیب‌های جسمی و یا حتی عدم زیبایی از جمله‌ی عوامل این حضور هستند.

 زنان متأهل؛ نیاز به تنوع ، اشتیاق به هیجان و ماجراجویی ، شاغل و دارای ارتباط وسیع .
 زنان متارکه: نیازهای شدیدی که ناشی از رهاکردن و یا رهاشدن دارند ، اثبات خود به شوهر ، اثبات استقلال به خود برای خودآرام‌سازی…
زنان مطلقه: علاقه‌مند به رفع نیاز از طریق شرعی‌موقت ، عدم خواستگار ، عدم تمایل به تعهد بدلیل آسیب قبلی از رابطه‌ی تعهدآور علاقه‌های مجازی پیشرفت تکنولوژی و آسان‌ترشدن انتقالِ احساسات

 در شبکه‌های اجتماعی ،سیستم‌عامل‌های اندرویدی که بر روی اکثر گوشی‌های امروزی موجود است ، راه را برای ارتباط آنلاین خیلی‌ها مخصوصا خیلی از زنان و مادران در خانه را فراهم کرده است . یک نگاهی به شبکه‌های اجتماعی که بیندازیم، شاهد حضور مادرانی هستیم که بصورت آنلاین از اتفاقات و روزمرگی‌هاشان می‌نویسند و انصافا خوب هم دیده می‌شوند و طرفدار دارند . زنانی که بیشتر ساعتهاشان را در خانه تنها هستند و بعضا آن‌طور که باید حضور مرد زندگی‌شان را حس نمی‌کنند و درعوض خیلی خوب در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شوند. زن ، وقتی حرف می‌زند که نیاز به همدلی و همدردی دارد . او هنگام فیدزدن از جزییات احساسات و مشکلات زندگی‌ش، به راه‌حل هم می‌رسد ، بی‌هیچ‌نصیحتی حتی. همین‌که می‌بیند جزییات روابط و زندگی‌اش خوانده می‌شود ، راضی‌ می‌شود و بیشتر نیازهایش را از همین طریق برطرف می کند . و اگر مردی هم باشد که اینها را پای فیدش تأیید کند و یا همدردی ، راضی می‌شود . راضی به زندگی‌ای که مردِ خانواده توانی برای دیدن جزییات زندگی ندارد! و اینجاست که سوسوی علاقه به جنس مخالف در او ایجاد می‌شود .

 فاطمه مادری جوان است ؛ وبلاگی دارد و خوب هم می‌نویسد . شوهرش یک دهه از او بزرگتر است . فاطمه زنی احساسی‌ست اما شوهرش ذره‌ای از کلمات احساسی استفاده نمی‌کند . یکی از دوستان وبلاگی فاطمه که مردی جوان است ، آنقدر حرفهای قشنگ می‌نویسد که دل فاطمه را برده است . فاطمه در زندگی‌اش حتی یک «جانم» هم از شوهرش نشنیده است . مردِ نویسنده ولی وقتهایی که می‌خواهد برای فاطمه کامنت بگذارد می‌گوید: «ای جانم .. »

 آغازکننده‌ی ارتباط در فضای مجازی هم می‌تواند هم زن باشد و هم مرد . هر کدام با هدف و نیتی خاص . زنان اغلب با نیتِ «گفتگو بدون دوستی، دوستی بدون ملاقات، ملاقات بدون ارتباط فیزیکی و ارتباط فیزیکی سالم» و با هدفِ «تمسخر به‌دلیل نداشتن دوست پسر ، تحقیر بدلیل نداشتن خواستگار ، فرار از فشار دوستان و خانواده و حتی فرار از فشارهای جنسی» ، ارتباطی را شکل می‌دهند.
مردان هم اغلب با نیت دوستی طولانی‌مدت ، بهره‌گیری جنسی و با هدف فرار از فشار جنسی ، ارتباطی را آغاز می‌کنند. تفاوت علاقه‌مندی درزنان ومردان وروش حصول آن : فقط در فضای مجازی‌ می‌شود دید که چطور یک مرد با استفاده ازتکنیکِ عدم ابراز علاقه ولی ادامه‌ی طولانی‌مدت ارتباط، می‌تواند قلب زن را تسخیر نماید و بعد هم مدعی شودکه «اصلاً من نگفتم باهام دوست بشی!»
وهمه چیز را گردن زن بیاندازد !

چه چیزی سبب شده است تا مردان بتوانند از این تکنیک استفاده نمایند ؟
« تظاهر به عدم علاقه برای ایجاد کشش، تظاهر به ثروتمندی، تظاهر به خوش‌اخلاقی، تظاهر به افسردگی برای جذب حمایت، تظاهر به نیاز مالی و فقر، تظاهر به کتک‌خوردن از والدین، تظاهر به یتیم‌ و بی‌سرپرست‌بودن، تظاهر به درمعرض خطر و تهدید بودن از طرف یک مجرم جنسی، تظاهر به کمبود محبت و حتی تظاهر به علاقه‌ی زیاد به فرزند و خانواده‌دوستی» ؛ جزو شماری از همین تکنیک‌هاست که برخی مردان در این فضا استفاده می‌کنند.
 فقط در برخی موارد معدود مباحث عشقی به زن مطرح می‌شود و ابراز علاقه‌ی شدید شکل می‌گیرد. گاها ابراز نیازمندی به زن‌ِ داستان و خودکشی درصورت نپذیرفتنش هم دیده شده است.

گذاشتن ردپای زیاد در اینترنت توسط زن!
زهرا برای آزادی بیشتر در بیان دل‌نوشته‌ها و مشکلاتش، وبلاگی با نام مستعار درست کرده بود. بطور طبیعی، وبلاگش خوانندگانی را پیدا کرده بود و کامنتهایی رد و بدل می‌شد. زهرا با یکی از خوانندگان وبلاگش کامنتهای بده و بستانی زیادی داشتند تا اینکه یک روز مردِ خواننده در کامنت ، او را با نام واقعی‌اش صدا زد ! زهرا خیلی تعجب کرده بود چون به احدی آدرس وبلاگ را نداده بود . مرد هم توضیح داد که از چه طریقی رهگیری‌اش کرده و نویسنده‌ی اصلی وبلاگ را شناسایی کرد… زهرا وبلاگش را پاک کرد.
تمام فعالیت‌های ما در این فضا ، کدهایی را به‌جای می‌گذارد که اگر با کد دیگری برابر باشد ، هویت‌مان لو می‌رود. پس همیشه بخاطر داشته باشیم که این فضا اصلا قابل اعتماد نیست ، حتی با نام مستعار.

 ترس از هک‌شدن حتی با ادعای قلابی‌اش ، براحتی زن را فریب می‌دهد که یا به خواسته‌ی مرد جواب مثبت دهد و یا به‌طور کل از این فضا بیرون بیاید . طرح مباحث تحریک‌کننده‌ی جنسی و هیجانی : یکی از روشهای تحمیل ، تحریک است. تحریک‌های جنسی‌ای که در چت‌ها و شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد، چه توسط مباحث تحریک‌کننده باشد و چه تصاویر یا فیلم ‌، به‌نوعی اذیت‌کردن زنان در جهت کسب خواسته‌ست. دعوت به فرار از خانه ، دعوت به شهربازی‌ها و اماکن تفریحی و کافی‌شاپ‌ها و مراکز جذب ، دعوت به مسابقات ورزشی پنهان _ کورس موتور یا ماشین شبانه در بزرگراه، بیلیارد در شب به همراه شرط‌بندی ، دعوت به جشن‌ها و پارتی‌های پرهیجان هم جزو تحریکات هیجانی بشمار می‌رود.

 خشونت نرم : گاهی محبت‌کردن و همدردی در مشکلی خاص, حتی خرید هدیه که البته هدیه سطح مختلفی دارد هم مسبب آزار و اذیت هستند. به زعم من, حتی برخی از لایک‌ها و کامنت‌ها نوعی هدیه‌ست. لایک در عرف فضای مجازی, یعنی علاقه به محتوا و content. اما گاهی همین لایک , بخاطر نیت قبلی‌ست و فقط بخاطر کسب‌کردن محبت و دل طرف زده می‌شود که حتی ساده‌ترین حرف , لایک می‌خورد. لایک و کامنت را جزو کوچکترین هدیه‌ها می‌شود برشمرد. همین باعث تعامل می‌شود. دقت کنید که بحث ما ، نیتِ ارتباط است . همین هدیه‌های کوچک بارها پیش آمده که طرف را در دوگانگی قرار داده است, آسیب‌های روحی ایجاد می‌کند ، بدون اینکه زن باخبر باشد ، بدون اینکه انتخاب کرده باشد ، مجبور است به چت‌های فرد گوش دهد ، برخی از خواسته‌هایش را عملی کند .
 باید دستگاه‌های قضایی را نسبت به خشونت‌های فضای مجازی باخبر کرد!
 خشونت علیه زنان در ایران هم کم و بیش وجود دارد. اخیرا صورت‌های عمومی و خصوصی‌ خشونت اضافه شده است. درست است که خشونت‌های مجازی اکثرا بدلیل حیا و از بین‌ نرفتن آبرو پنهان می‌مانند اما می‌شود به وفور در میان زنان کاربر این فضا دید. زنانی که با دیدن خشونت ، سریعا دی‌اکتیو می‌کنند و یا حذف کامل . زنانی‌که حاضرند سکوت کنند و صبوری و حتی به این باور می‌رسند که گویا رفتار خشونت‌آمیز حقِ بی‌چون‌وچرایی‌ست که به آنها تفویض شده اما غافل از این هستند که با این رفتارشان، مرد را جری‌تر می‌کنند . کاش می‌شد دستگاه‌های قضایی و اجرایی در ایران را نسبت به خشونت علیه زنان آن قسمتی که بدلیل حیا و عفت پنهان می‌ماند،باخبر کرد.
 نکته‌ی اصلی این‌ست که خیلی از این آزار و اذیت‌هایی که در فضای مجازی می‌بینیم و اتفاق می‌افتد، جرم تلقی نمی‌شود، برای همین نمی‌توانیم به‌راحتی سراغ پلیس فتا برویم. به‌نظر می‌رسد که باید متخصصین امر برای برخی از رفتارهای موجود در فضای مجازی تدابیری بیندیشند و تکنیک‌هایی صریح مختص فضای مجازی وارد کنند و بعد شناسایی و تشریح کنند. مثلا بگویند: اگر شخصی با این خصوصیت و کیفیت، کامنت و یا فیدی غیرمرتبط داد، مجرم شناخته می‌شود و قابل پیگرد قانونی‌ست. که اگر فردی با این شیوه ابراز علاقه‌ای کرد، ناسزایی گفت، مجرم است چون آغاز ارتباطی‌ست که پایانش آسیب است.
 بماند که بهتر است شخص حقوقی‌ای که با او در این موارد صحبت می‌شود، کسی باشد که حداقل ویژگی را داشته باشد، یعنی شخصی باشد که بشود با او راحت صحبت کند و مطمئن باشد که حرفش درک می‌شود.

 حسنا بصورت قراردادی در شرکت خصوصی ـ فرهنگی‌ای مشغول به کار شده بود. حسنا مطلقه‌ست و حدودا بیست و هفت سال دارد. حسنا خوب کار می‌کرد، خیلی هم عاشق کارش شده بود. بخاطر کارش از شهر محل سکونتش دور شده بود و با خطرهایش مقابله می‌کرد اما از وقتی که رییس موسسه با ایمیل‌ها و تماس‌هایش شروع کرد با روش‌های مختلف، درخواست‌هایش را مطرح‌کردن، احساس خطر کرد و بهای کار را به لقایش بخشید. بدون اینکه بدلیل وجود قرارداد شکایتی کند و یا حقوق نگرفته‌اش را پس بگیرد. حسنا تهدید شده بود! رییس‌ موسسه‌اش مردانی در آستین داشت که حسنا اگر هم می خواست نمی‌توانست با او بجنگد.
زنان پرس/سمیه ملا تبار


  • منصوره صامتی


این روزها روزهای حساسی است و کم کم به ساعت شروع رای گیری در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نزدیک می شویم.روزهایی که ایران از زمین و آسمان و زیر دریا از طریق بمب افکنهای خبری معاندین با نظام مورد هجوم قرارگرفته و هر روز به شدت این حملات افزوده می شود.

به گزارش بولتن نیوز ، صدای آمریکا، رادیو فردا، بی بی سی، خبرگزاریهای رژیم صهیونیستی، پایگاه های خبری اپوزسیون در خارج از کشور و همه و همه در این روزهای پایانی دولت دهم و آغاز شمارش برای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری دست به دست هم داده اند تا راهی پیدا کنند برای به آشوب کشیدن فضای عمومی جامعه و بازگشت به خرداد ماه 1388.

از این رو به نظر می رسد در این روزهای حساس خبری روزنامه ها و سایتهای خبری داخلی که عنادی با نظام ندارند، اعم از وابسته به اصلاح طلب و اصولگرا و دولتی و ملی و غیره و غیره ، باید توجه ویژه ای به موضوع خبر و نوع پوشش خبرهای مرتبط با انتخابات داشته باشند و حداقل سعی کنند تا برابر بند "ط" فهرست مصادیق محتوای مجرمانه کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، موضوع ماده 21 قانون جرایم رایانه ای عمل نمایند.

 

بر این اساس، بند "ط" موضوع ماده 21 قانون جرایم رایانه ای به شرح ذیل و برای بازخوانی دوستان منتشر می شود:

ط ) محتوای مجرمانه مرتبط با انتخابات ریاست جمهوری

1. انتشار هرگونه محتوا به منظور ترغیب و تشویق مردم به تحریم و یا کاهش مشارکت در انتخابات ، تجمع اعتراض آمیز بدون مجوز ، اعتصاب ، تحصن ، ادعای غیرواقع مبنی بر توقف انتخابات و یا هر اقدامی که به نحوی موجب اخلال در امر انتخابات ریاست جمهوری گردد.(بند 7 ماده 33 قانون انتخابات ریاست جمهوری و بند5 ماده 6 و 25 قانون مطبوعات ).

2. تشویش اذهان عمومی ، سیاه نمایی و بیان مطالب خلاف واقع علیه کشور ، ایجاد اختلافات مابین اقشار جامعه بویژه از طریق طرح مسائل قومی و نژادی ، انتشارهرگونه نتایج نظرسازی و نظرسنجی کاذب در خصوص انتخابات و نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری(بند7 مادة 33 قانون انتخابات ریاست جمهوری– مواد500 و 698 قانون مجازات اسلامی – بند 4 مادة 6 قانون مطبوعات- مصوبه شورایعالی امنیت ملی)

3. انتشار و تبلیغ علائم تحریم انتخابات (ماده 500 قانون مجازات اسلامی).

4. انتشار هجو یا هجویه و یا هر گونه محتوای توهین آمیز یا تخریب در فضای مجازی علیه انتخابات و نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری (موارد 74 و 91 قانون انتخابات ریاست جمهوری و ماده 700 قانون مجازات اسلامی) .

5. انتشار هرگونه مطلب از سه روز قبل شروع اخذ رأی تا پایان رأی گیری علیه نامزدهای انتخاباتی و یا انتشارمطالبی خلاف واقع دال بر انصراف گروه یا نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری (مواد 74 و 91 قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی).

6. استفاده غیرمجاز از سایت ها و وبلاگ های متعلق به دستگاه های دولتی و مؤسسات و نهادهایی که تمام یا بخشی از دارایی و بودجه آنها از اموال عمومی است ، به منظور تبلیغ له یا علیه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری (مواد62 ، 68 و 88 قانون انتخابات ریاست جمهوری).

7. انتشار محتوای تبلیغاتی نامزدهای ریاست جمهوری در فضای مجازی خارج از مدت زمان مقرر برای فعالیت انتخاباتی (مواد 66 و 67 قانون انتخابات ریاست جمهوری ).

8. انتشار هرگونه محتوا در جهت تحریک ، ترغیب ، تطمیع و یا تهدید افراد به خرید و فروش آراء، رأی دادن با شناسنامه جعلی و شناسنامه دیگری ، جعل اوراق تعرفه ، رأی دادن بیش از یک بار ، تقلب در رأی گیری و شمارش آراء (ماده 33 قانون انتخابات ریاست جمهوری و ماده 43 قانون مجازات اسلامی ).

9. انتشار هرگونه محتوا به منظور ایجاد رعب و وحشت برای رأی دهندگان یا اعضاء شعب (بند 16 ماده 33 قانون انتخابات ریاست جمهوری و آئین نامه اجرایی آن ) .

10. استفاده ابزاری از تصاویر اشخاص برای تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری ( بند 10 ماده 6 قانون مطبوعات ).

11. انتشار هرگونه محتوا مشتمل بر توهین، افترا و نشر اکاذیب علیه نظام ، قوای سه گانه ، سازمان های حکومتی و نهادهای اجرایی و نظارتی انتخابات ریاست جمهوری (مواد 500 ، 618 و 609 قانون مجازات اسلامی و بند 8 ماده 6 قانون مطبوعات و ماده 18 قانون جرایم رایانه ای ).

12. انتشار هرگونه محتوای دارای طبقه بندی (محرمانه و سری ) مرتبط با انتخابات ریاست جمهوری (تبصره 4 ماده 80 قانون انتخابات ریاست جمهوری، ماده 3 قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی و ماده 3 قانون جرایم رایانه ای و بند 6 ماده 6 قانون مطبوعات ).

13. انتشار محتوای خلاف واقع در ارتباط با نتایج بررسی صلاحیت ها ، شمارش آراء ، نتایج انتخابات . (مواد 697 و 698 قانون مجازات اسلامی و بند 7ماده 33 و 80 و 85 قانون انتخابات ریاست جمهوری)

14. انتشار محتوا با هدف دخالت در امر انتخابات با سمت یا سند مجعول یا به هر نحو غیر قانونی در فضای مجازی(بند 15 و 17 ماده 33 و 85 قانون انتخابات ریاست جمهوری ).

15. انتشار و توزیع هرگونه محتوای تبلیغاتی از سوی کارکنان ادارات ، سازمان ها ، ارگان های دولتی و نهادها با ذکر سمت خود، له یا علیه هر یک از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری درفضای مجازی (مواد 68و 88 قانون انتخابات ریاست جمهوری ).

16. انتشار و توزیع هرگونه محتوای تبلیغاتی از سوی مقامات اجرایی و نظارتی انتخابات له یا علیه هر یک از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری درفضای مجازی (ماده 73 قانون انتخابات ریاست جمهوری ).

  • منصوره صامتی